Sciatica (ခါးနာေပါင္တန္းနာ) ဆိုတာ ခါးေအာက္ပိုင္း၊ ေပါင္အေနာက္ဘက္ကေန ေျခေထာက္အထိ ဆင္းသြားတဲ့ (Sciatic Nerve)

Sciatica (ခါးနာေပါင္တန္းနာ) ဆိုတာ ခါးေအာက္ပိုင္း၊ ေပါင္အေနာက္ဘက္ကေန ေျခေထာက္အထိ ဆင္းသြားတဲ့ (Sciatic Nerve)

Sciatica (ခါးနာ/ေပါင္တန္းနာ) ဆိုတာ ခါးေအာက္ပိုင္း၊ ေပါင္အေနာက္ဘက္ကေန ေျခေထာက္အထိ ဆင္းသြားတဲ့ (Sciatic Nerve) အာ႐ံုေၾကာတစ္ေလွ်ာက္ နာေနတာကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ေျခေထာက္တစ္ဖက္တည္းမွာသာ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။

အက်ိတ္ရွိျခင္း၊ ခါး႐ိုးဆစ္ကၽြံျခင္း၊ ေက်ာ႐ိုးမႀကီးေပၚတြင္ အ႐ိုးအစြန္းအပို ထြက္ျခင္း၊ ခါးဆစ္႐ိုး အေပါက္ေနရာ က်ဥ္းေျမာင္းလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အာ႐ံုေၾကာအစိတ္အပိုင္းကို ဖိမိရာမွ ေရာင္ရမ္းနာက်င္မႈႏွင့္ ထံုက်ဥ္မႈတို႔ကို ခံစားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

နာက်င္မႈ ျပင္းထန္ေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မခြဲမစိတ္ရဘဲ ရက္သတၱပတ္အတြင္းမွာ သက္သာသြားေလ့ ရွိပါတယ္။


ေရာဂါလကၡဏာ

ခါးေအာက္ပိုင္း၊ တင္ပါး၊ ေပါင္တစ္ေလွ်ာက္မွတစ္ဆင့္ ေျခေထာက္ထိ နာေလ့ရွိၿပီး အာ႐ံုေၾကာလမ္းေၾကာင္းရွိရာ ေတာက္ေလွ်ာက္ မသက္မသာျဖစ္မႈကို ခံစားရပါတယ္။ နာက်င္မႈ ခံစားရပံုက အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ သာမန္နာက်င္ ကိုက္ခဲမႈကေန စူးစူး႐ွ႐ွ နာက်င္ျခင္း၊ ပူေလာင္ျခင္းႏွင့္ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ နာက်င္မႈကို ခံစားရျခင္း စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဓာတ္လိုက္သကဲ့သို႔ ခံစားရျခင္း ဒါမွမဟုတ္ ဆတ္ခနဲ ျဖစ္သြားျခင္းစတဲ့ ခံစားမႈေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။

အခ်ိဳ႕ေသာ လူေတြမွာ ၾကြက္သား ထံုက်ဥ္ျခင္း၊ အားနည္းျခင္းတို႔ကို ခံစားရၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း၊ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာတဲ့အထိ ထိုင္ျခင္း စတာေတြက အေၾကာနာျခင္းကို ပိုဆိုးေစတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ခါးနာ/ေပါင္တန္းနာကို ပိုျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား

အသက္

အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္မႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ခါး႐ိုးဆစ္ကၽြံျခင္း၊ အ႐ိုးအစြန္းထြက္ျခင္း စတာေတြက Sciatica ျဖစ္ဖို႔ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အ၀လြန္ျခင္း

ပိုလွ်ံလာတဲ့ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ဟာ ေက်ာ႐ိုးမႀကီးအေပၚမွာ ဖိအားသက္ေရာက္မႈကို ျဖစ္ေစၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ျဖစ္ေစတာေၾကာင့္ အေၾကာနာျခင္းကို ခံစားရႏုိင္ပါတယ္။

အလုပ္အကိုင္ အေနအထား

အေလးအပင္ မၾကာခဏ မ,ရသူမ်ား၊ ယာဥ္ေမာင္းမ်ား၊ ထိုင္ခံုမွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ထိုင္ၿပီး အလုပ္လုပ္သူမ်ားမွာ ခါးနာ/ေပါင္တန္းနာေ၀ဒနာ ပိုျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။

ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္

ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွိသူေတြမွာ အာ႐ံုေၾကာ ပ်က္စီးမႈျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ ပိုမ်ားပါတယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးမ်ား

မ်ားေသာအားျဖင့္ လူအမ်ားစုမွာ သူ႕အလိုလို သက္သာလာေလ့ရွိေပမယ့္ Sciatica ေၾကာင့္ အာ႐ံုေၾကာမ်ား ပ်က္စီးျခင္းကို ရာသက္ပန္ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခံစားမႈမရွိေတာ့ျခင္း၊ ၾကြက္သား အားနည္းလာျခင္း၊ ဆီး၀မ္းမထိန္းႏုိင္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြကို ခံစားရပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျပသၿပီး ကုသမႈခံယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ေရာဂါရွာေဖြ စစ္ေဆးျခင္း

ဆရာ၀န္က ၾကြက္သားသန္စြမ္းမႈႏွင့္ လႈံ႕ေဆာ္မႈအေပၚတြင္ ၾကြက္သားမ်ားရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈကို စစ္ေဆးေပးပါလိမ့္မယ္။ ေျခမ်ားေထာက္၍ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ရာမွ ထျခင္း၊ လဲေလ်ာင္းေနစဥ္ ေျခေထာက္ေျမႇာက္ျခင္း စတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျပဳလုပ္ခ်ိန္တြင္ အေၾကာနာေ၀ဒနာကို ပိုမိုခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဓာတ္မွန္၊ MRI ႏွင့္ CT ႐ိုက္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ Electromyography (EMG) လို႔ေခၚတဲ့ ၾကြက္သားေတြ တံု႔ျပန္မႈႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာမ်ားမွ ထုတ္လႊတ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္တြန္းအားကို တိုင္းတာတဲ့နည္းလည္း ရွိပါတယ္။ ၎စမ္းသပ္မႈက ခါး႐ိုးဆစ္ကၽြံျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အာ႐ံုေၾကာ ဖိခံရျခင္းလား ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာ႐ိုးမ က်ဥ္းေျမာင္းျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အာ႐ံုေၾကာ ဖိခံရျခင္းလားဆိုတာကို ခြဲျခားေပးႏိုင္ပါတယ္။

ကုသမႈ

ကုသနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။

1. အေရာင္က် အနာသက္သာေဆး (Aspirin, Paracctamol, Ibuprofen)၊ ၾကြက္သားေျပေလ်ာ့ေဆး၊ ဘိန္းပါ၀င္ေသာ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ သက္သာေစတဲ့ေဆး၀ါးမ်ား အတက္ေရာဂါကုေဆးမ်ား၊ စိတ္က်ေရာဂါတြင္ အသံုးျပဳေသာ Tricyclic Antidepressants ေဆး၀ါးမ်ားေပး၍ ကုသျခင္း

2. ကိုယ္ေနဟန္ထားကို မွန္ေစၿပီး ေက်ာဘက္ကို ေထာက္ခံေပးထားတဲ့ ၾကြက္သားမ်ားကို သန္စြမ္းေစကာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈကို တိုးတက္ေစတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ပါ၀င္သည့္ Physical Therapy

3. အာ႐ံုေၾကာအျမင္ရွိရာ ေနရာတစ္၀ိုက္သို႔ Steroid ထိုးသြင္းျခင္းႏွင့္ ခြဲစိတ္ကုသျခင္း

4. ေရခဲကပ္ေပးျခင္း၊ ေရေႏြးအိတ္ ကပ္ျခင္း

5. ဆန္႔ထုတ္ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ျခင္း

ႀကိဳတင္ကာကြယ္ျခင္း

ေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္ျပဳလုပ္ပါ။ မွန္ကန္တဲ့ ကိုယ္ေနဟန္ထားႏွင့္ ဟန္ခ်က္ညီမႈအတြက္ အေရးပါတဲ့ ၀မ္းဗိုက္ၾကြက္သားႏွင့္ ေနာက္ေက်ာၾကြက္သားေတြနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ေလ့က်င့္ခန္း ပံုမွန္ျပဳလုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ထိုင္တဲ့အခါမွာ ကိုယ္ေနဟန္ထား အေနအထိုင္၊ ခါးမတ္ထိုင္ပါ။ ေနာက္မွီေကာင္းေကာင္းပါတဲ့ ထိုင္ခံုကိုသာ အသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။ ေက်ာ႐ိုးမႀကီး ပံုမွန္အတိုင္း ရွိေနေစရန္ ေခါင္းအံုးကို ကူရွင္သဖြယ္ အသံုးျပဳပါ။

အေလးအပင္ မ,ရာမွာလည္း ဆြဲမယူျခင္းမျပဳဘဲ ထိုင္ၿပီးမွ မ,သင့္ပါတယ္။ ပစၥည္းမ,ျခင္းႏွင့္ ခါးလိမ္ ေကာက္ျခင္း တစ္ၿပိဳင္တည္း မျပဳလုပ္မိေစရန္ ဂ႐ုစိုက္ပါ။

Dr. Htet Htet Aung
https://www.facebook.com/542517552498451/photos/a.544041039012769.1073741829.542517552498451/1688723641211164/?type=3